Stimuleringsfonds

Voor de Open Oproep Residency Arita 2026 heeft het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie in samenwerking met het Mondriaan Fonds 25 aanvragen behandeld, waarvan 14 via het Stimuleringsfonds. Uit de ingediende voorstellen zijn namens het Stimuleringsfonds Jos Klarenbeek en Studio Rinke Joosten geselecteerd voor een werkperiode in de keramiekregio Arita in Japan.

10 december 2025

De residency in Arita biedt voor twee perioden per jaar een woon-/werkruimte, waarin één ontwerper en één kunstenaar tegelijk kunnen verblijven. Tijdens dit verblijf hebben zij de mogelijkheid om gedurende drie maanden onderzoek te doen en te experimenteren met porselein in samenwerking met lokale producenten. Arita, gelegen in de Saga-prefectuur, staat bekend om de eeuwenoude porseleintradities. De regio biedt een rijke context voor de ontwikkeling van nieuwe technieken, het opdoen van kennis, en internationale uitwisseling. De werkperiodes richten zich op artistiek en technisch onderzoek. Ook versterken ze de samenwerking tussen Nederlandse ontwerpers en kunstenaars, en lokale porseleinproducenten en ambachtslieden in Japan.

algemene indruk

De commissie heeft aanvragen positief beoordeeld die de werkperiode op een vernieuwende manier benaderen en tegelijkertijd een haalbaar plan presenteren. De twee gekozen projecten bieden een heldere visie op de mogelijkheden van werken met porselein en sluiten goed aan bij de doelstelling van de residency. De combinatie van een praktijk waarbij een crossover tussen vormgeving en porselein wordt opgezocht ten opzichte van een keramiek-gerichte ontwerppraktijk vindt de commissie interessant. Ze waardeert de open blik op mogelijke uitkomsten, het begrip van wat de residentieplek biedt, en de hoge artistieke kwaliteit van de plannen.

selectie

Algorithm – Jos Klarenbeek
Jos Klarenbeek werkt binnen zijn praktijk vaak als vertaler die complexe materie omzet naar verhalende installaties en objecten. Deze aanpak heeft hij eerder toegepast op technisch weven en wil hij nu verkennen binnen porseleinproductie. In Arita onderzoekt hij met Algorithm hoe het productieproces van porselein kan functioneren als een algoritme: een serie handelingen en regels die input omzet in output. Hij wil deze methodiek inzetten om verhalen te vertellen over de materiaalketen zelf (grondstofgebruik, materiaalcyclus en geschiedenis) en deze informatie toegankelijk en inzichtelijk te maken. Het onderzoek bestaat uit twee delen. Eerst richt hij zich op experiment en verdieping. Door verschillende technieken uit te proberen verkent Klarenbeek welke handelingen onderdeel kunnen worden van een algoritme, van glazuurtechnieken tot CNC-freesmethoden voor mallen. Dit levert een bibliotheek van objecten en samples op. Vervolgens verschuift de focus naar context en verbreding. Hij verzamelt data over de lokale materiaalketen en vertaalt deze via het algoritme naar een verhalend werk over de plek, het productieproces en de geschiedenis van Arita.

Artefact – Studio Rinke Joosten
Rinke Joosten onderzoekt met Artefact de rol van de mal als volwaardig kunstwerk binnen keramiek. Waar de mal normaal verdwijnt na productie, transformeert Joosten deze tot porseleinen sculptuur waarin kennis, arbeid en handschrift zichtbaar blijven. Door een complexe meerdelige mal volledig in porselein uit te voeren, wordt het productieproces zelf het eindwerk. Joostens fascinatie voor ambacht, geworteld in familietraditie en tien jaar ervaring met keramiek, vindt in Arita's 400 jaar oude traditie de ideale voedingsbodem. Door nauw samen te werken met lokale ambachtslieden ontstaat een kruisbestuiving tussen Japanse traditie en eigen praktijk. Het project resulteert in porseleinen sculpturen waarin de mal centraal staat, en in verfijnde technische kennis die Joosten via de eigen praktijk en netwerk deelt met het bredere veld.

beoordeling

De ingediende voorstellen zijn door de commissie beoordeeld op drie hoofdcriteria:

De artistieke kwaliteit van het werk;
De kwaliteit van het ontwikkelplan;
De motivering in relatie tot de doelstelling van de residency en de beoogde internationale uitwisseling.

cijfers

Voor deze open oproep was een budget van € 23.774 beschikbaar, verdeeld over twee residencies. Jos Klarenbeek en Studio Rinke Joosten ontvangen ieder € 11.887 als bijdrage voor reis-, materiaal- en verblijfskosten en ter ondersteuning van hun werkperiode in Japan.